28.10.2015

BPK GORAŽDE - POLITIČKI SUKOBI DOVELI DO DVOMJESEČNE PAUZE U RADU SKUPŠTINE

POČETNI OPTIMIZAM, TEMELJEN NA ČINJENICI DA JE BPK BIO PRVI U FBIH U KOME JE, NAKON POSLJEDNJIH OPŠTIH IZBORA, FORMIRANA IZVRŠNA VLAST, NETRAGOM JE NESTAO TOKOM PROTEKLIH 9 MJESECI, U STALNIM MEĐUSOBNIM STRANAČKIM I LIČNIM SUKOBIMA, AKTERA NA POLITIČKOJ SCENI. Posljedice ove nastabilnosti i bavljenja vlasti samom sobom, umjesto problemima svojih građana, su se osjetile u samom radu institucija, odnosno ostvarenim rezultatima. Odgođeno je nekoliko sjednica Vlade, a u 3. kvartalu nisu održane ni 2 zakazane sjednice Skupštine – jedna zbog nepostojanja dovoljne skupštinske većine za izglasavanje dnevnog reda, a druga zbog kršenja „etičkog kodeksa“, odnosno zbog nedoličnog ponašanja tokom „Vladinog sata“. Donošenje važnih mjera je odgađano ili nisu ni došle u priliku da se pojave na dnevnom redu.  
INTENZITET RADA I PRODUKTIVNOST VLADE, U POSMATRANOM PERIODU, KONTINUIRANO SU RASLI DO MAJA, KADA DOŽIVLJAJU DRASTIČAN PAD, NA SVEGA 40% PRETHODNOG REZULTATA. Pad se poklapa sa vremenom prvih ozbiljnih problema u funkcionisanju vladajuće koalicije i održavanja sjednica Vlade na ivici kvoruma. U nastavku stanje se popravlja, ali umjesto rasta, karakterističnog za početak mandata, na djelu su oscilacije u radu, koje završavaju skromnim rezultatima u septembru.  
REZULTATI OSTVARENI U PRVIH 9 MJESECI 2015. GODINE, LOŠIJI SU OD REZULTATA U PRVIH 9 MJESECI PRETHODNE GODINE. Zapravo, u 2014. godini je razmotreno više mjera za manje vremena, što znači da je efikasnost aktuelne vlade manja.  Aktuelna Vlada je, u posmatranom periodu, razmatrala nešto manje od 10 mjera po satu rada, a prethodna, u prvih 9 mjeseci 2014, nešto više od 11 i po po satu – što u konačnici čini razliku od nekih 60-ak mjera.
BROJ REALIZOVANIH ZAKONA JE DOŽIVIO PAD U 3. KVARTALU, ALI JE PROSJEK REALIZOVANOG U PRVIH 9 MJESECI 2015. U NIVOU PROSJEKA IZ PRETHODNOG ČETVEROGODIŠNJEG MANDATA. Vlada BPK je prvih 9 mjeseci 2015. zavšila sa 15 utvrđenih zakona (10 u prijedlogu i 5 u nacrtu). Da se radi o skromnoj realizaciji vidi se iz činjenice da je broj planiranih zakona za ovu godinu – 27. A s obzirom da je od ukupno usvojenih zakona, njih 9 u prijedlogu i 3 u nacrtu iz Programa rada, znači da je Vlada, tri mjeseca do kraja godine, imala nerealizovano preko 50% zakonodavnog dijela Programa rada. Kakva je, zapravo, i realizacija ukupnog Programa.
MEĐU NEREALIZOVANIM MJERAMA IZ PROGRAMA RADA ZA 2015. GODINU SE NALAZE I ONE OD KOJIH SU SE OČEKIVALE KORJENITE REFORMSKE PROMJENE I SISTEMSKI PRISTUP U RJEŠAVANJU PROBLEMA. Tu se prije svega misli na Strategiju razvoja kantona 2016-2020, ali i na Zakon o principima lokalne samouprave.
PROGRAM RADA VLADE ZA 2015. GODINU USVOJEN JE SA ZNAČAJNIM KAŠNJENJEM. Program je na Vladi utvrđen 27.03. a u Skupštini potvrđen usvajanjem na Godišnjoj sjednici, održanoj 08.04.2015. godine. Ni u jednoj godini prethodna dva mandata program rada Vlade BPK nije donešen na vrijeme, ali je veće kašnjenje od ovogodišnjeg zabilježeno jedino 2011. godine, kada je program usvojen krajem aprila.
BUDŽET ZA 2015. GODINU, USVOJEN JE UZ NEPOŠTOVANJE PROPISANIH ZAKONSKIH ROKOVA, PO SKRAĆENOM POSTUPKU I BEZ JAVNE RASPRAVE. Iako je Skupština dobila od Vlade Budžet BPK za 2015. godinu u formi nacrta, ona ga je 18.03.2015, pretvorila u prijedlog i usvojila. Tako je na kraju, pravdajući se problemima u formiranju vlasti i kratkim rokovima, Budžet za 2015. donešen po neobično skraćenoj proceduri i bez mogućnosti da javnost i zainteresovani subjektu bitnije utiču na njegov sadržaj.
VLADA JE U PRETHODNOM PERIODU DONIJELA I NEKE MJERE KOJIM JE POKAZALA ODREĐEN STEPEN SOCIJALNE OSJETLJIVOSTI. Vlada je utvrdila, a Skupština, u nastavku, usvojila, prijedlog zakona o izmjenama i dopunama zakona o naknadama plaća poslanika i funkcionera, kojim se ukidaju naknade nakon okončanja mandata, odnosno tzv. „bijeli hljeb“, čime je ispunjen zahtjev građana iznesen još na prošlogodišnjim velikim socijalnim protestima. Takođe, potpisan je sporazum sa ZZO BPK o utvrđivanju naknade za obavezno zdravstveno osiguranje lica, koji to pravo ne ostvaruju po drugom osnovu, za 2015. g. Ovo pravo u tekućoj godini ostvarivaće približno 170 lica čime će se obezbijediti zdravstvena zaštita cjelokupnog stanovništva na području BPK.
TRANSPARENTNOST RADA VLADE BPK NIJE NA DOVOLJNO VISOKOM NIVOU. Još uvjek nije moguće unaprijed znati kada Vlada ima sjednicu, o čemu će raspravljati, nije moguće preuzeti jednostavno elektronske verzije dokumenata za dnevni red sjednica, nema elektronskih verzija zapisnika i stenograma sa sjednica.  
ODNOS VLADE I SKUPŠTINE, KAO INSTITUCIJA, U POSMATRANOM PERIODU, BIO JE RELATIVNO DOBAR. Problemi u odnosima pojedinaca ili u funkcionisanju vladajuće koalicije, na taj odnos nisu se značajnije reflektovali. Naime, Skupština je prilično brzo reagovala na mjere koje su joj dolazile od Vlade, a Vlada je, takođe, relativno brzo reagovala na upućene joj zaključke Skupštine – kao u posljednjem slučaju zahtjeva za kreiranjem rebalansa budžeta.
Takođe, u posmatranom periodu, ministri Vlade BPK bili su redovno prisutni na sjednicama Skupštine, u skladu sa Poslovnikom. Jedini ozbiljan problem, u odnosima ove dvije institucije, tiče se nedovoljne efikasnosti Vlade, koja, kao priređivač najvećeg broja mjera planiranih Programom rada Skupštine, negativno utiče na realizaciju planiranih obaveza Skupštine. A tu je i kršenje Poslovnika Skupštine, u kontekstu odgovora na poslanička pitanja, u predviđenom roku. U periodu 01.01.-30.09.2015 godine, poslanici su Vladi postavili 51 različito pitanje a do 30.09.2015 odgovoreno je na svega njih 12.
NAKON ŠTO JE U PRVA DVA KVARTALA ODRŽALA PO 4 SJEDNICE, SKUPŠTINA BPK JE, U TREĆEM KVARTALU 2015. USPJEŠNO REALIZOVALA TEK JEDNU SJEDNICU, U 2 NASTAVKA. Sukobi unutar vladajuće koalicije doveli su do dvomjesečne pauze u odžavanju sjednica, u ovom periodu, te do neodržavanja dvije zakazane sjednice.
EPILOG JE DRASTIČAN PAD PRODUKTIVNOSTI SKUPŠTINE U TREĆEM KVARTALU. Realizovano je svega 13 mjera, što predstavlja smanjenje od čak 50% u odnosu na rezultate iz prethodnog kvartala.
REZULTATI RADA SKUPŠTINE BPK, U PRVIH 9 MJESECI 2015. U NIVOU SU NAJLOŠIJIH REZULTATA IZ PRETHODNOG MANDATA. 51 mjera realizovana u prvih 9 mjeseci 2015, za svega 3 mjere je bolje od realizacije u istom periodu 2011. ali je zato za trećinu lošije od realizovanog u prvih 9 mjeseci prethodne, 2014. godine.
NIZAK STEPEN REALIZACIJE ZAKONA U DRUGIM KANTONIMA, SKUPŠTINU BPK, SA 11 USVOJENIH ZAKONA, JE DOVEO NA TREĆE MJESTO PO REALIZACIJI ZAKONA, ODMAH IZA TUZLANSKOG I SARAJEVSKOG KANTONA. To su ujedno i jedini kantoni čije su skupštine u prvih 9 mjeseci 2015. usvojile preko 10 zakona. Uspjeh je, međutim, krajnje relativan. Prvo, zato što se radi o generalno lošem stanju, u sferi usvajanja zakona. A drugo, zato što je među 11 usvojenih zakona, njih 9 iz Programa rada, koji međutim predviđa, u ovoj godini, usvajanje 29 zakona. Što znači da je, tri mjeseca do kraja godine, realizovano manje od trećine zakonodavnih obaveza.
NOVI SAZIV SKUPŠTINE BPK, USVOJIVŠI SVOJ PROGRAM RADA ZA 2015. TEK 08.04. OVE GODINE, NASTAVIO JE TRADICIJU KAŠNJENJA I KRŠENJA POSLOVNIKA. Ovu važnu obavezu Skupština nije završila blagovremeno niti jednom u posljednja dva mandata.
POŠTO JE OVO VRIJEME U KOME BI TREBALO DA SE RADI NA KREIRANJU PROGRAMA RADA ZA 2016. GODINU, TREBA NAGLASITI DA JE OSIM KAŠNJENJA SA USVAJANJEM, OZBILJAN PROBLEM U VEZI SA PROGRAMIMA RADA SKUPŠTINE I VLADE BPK, NJIHOVO KONCIPIRANJE NA NAČIN DA ONI SADRŽI I TZV. „PLANIRANJE UNAZAD“. Tako Program rada Skupštine za 2015. koji je usvojen u aprilu, sadrži i mjere koje su realizovane u prva tri mjeseca 2015. – u doba kada Program nije ni postojao.
Ovakvim pristupom se onemogućava vođenje ispravne statistike o realizaciji planiranih obaveza i fingiraju krajnji rezultati realizacije Programa rada. Po Programu rada Skupštine BPK za 2015. godinu, naime, realizacija planiranih obaveza u prvom kvartalu 2015. godine iznosi 92% (jedna je mjera ostavljena nerealizovana) i sve su mjere realizovane tačno u roku koji je i predviđen.
NOVI SAZIV SKUPŠTINE BPK JOŠ UVIJE NIJE ODRŽAO NITI JEDNU TEMATSKU SJEDNICU. Od početka mandata, Skupština BPK još nijednom nije održala tematsku sjednicu, kako bi se skrenula pažnja i konačno počeli rješavati problemi u oblasti socijalne zaštite, zapošljavanja, ali i samog funkcionisanja Skupštine BPK.
S OBZIROM DA SMO U ZADNJEM KVARTALU 2015. GODINE, PODSJEĆAMO SKUPŠTINU I VLADU BPK NA ZAKONSKE I POSLOVNIČKE OBAVEZE U VEZI SA ROKOVIMA ZA DONOŠENJE PROGRAMA RADA I BUDŽETA KANTONA ZA 2016. Treba preduzeti sve da bi se aktivnosti sprovele propisima predviđenom dinamikom i programi i Budžet za 2016. donijeli prije kraja 2015. godine. I na taj način stvorile mogućnosti za efikasan rad i fokusiranost na proklamovane ciljeve, u nastavku. Takođe, treba preduzeti sve – a to znači prije svega, povećati efikasnost i produktivnost – da bi se postojeći programi rada, do kraja godine, realizovali u što većem stepenu.
*   *   *
Na kraju, CCI želi da iskoristi priliku, da čestita Gradu i građanima Goražda na priznanju koje su dobili na Dunavskom biznis forumu u Novom Sadu, za angažman u privlačenju investitora, zapošljavanju i projektima međuregionalne saradnje.