11.08.2017

VLADA I SKUPŠTINA ZAPADNOHERCEGOVAČKOG KANTONA U PRVOJ POLOVINI 2017. G. 6 I PO SATI RADA ZA 6 MJESECI???

 I u prvoj polovini 2017. godine nastavljeno je sa niskim intenzitetom rada i krajnje skromnim rezultatima i izvršne i zakonodavne vlasti u ovom kantonu.
VLADA ZHK JE, U PRVOJ POLOVINI 2017. GODINE, IMALA IZUZETNO NIZAK NIVO INTENZITETA RADA – UZ VLADU PK, NAJNIŽI OD SVIH KANTONALNIH VLADA. Za 6 mjeseci, održala je samo 14 sjednica. Skoro upola manje nego što to propisuje Poslovnik o radu Vlade, koji predviđa da Vlada održava sjednice jednom sedmično.
NA NIZAK INTENZITET RADA DODATA JE I NISKA EFIKASNOST, PA JE, U KONAČNICI, PO PRODUKTIVNOSTI RADA, VLADA ZHK, U PRVOJ POLOVINI 2017., NA POSLJEDNJEM MJESTU KANTONALNE LJESTVICE. Sa svega 153 mjere razmotrene za 6 mjeseci, Vlada ZHK jedina je Vlada koja je, u posmatranom periodu, razmotrila manje od 200 mjera. Pri tome, vlade ZDK, SBK i KS su, u samo jednom mjesecu, razmotrile više mjera, nego Vlada ZHK za pola godine.
U STRUKTURI MJERA RAZMOTRENIH NA VLADI ZHK, TOKOM 2016. GODINE, DOMINIRAJU MJERE DNEVNO-OPERATIVNOG KARAKTERA. Različite odluke, saglasnosti, rješenja i zaključci obuhvataju 56% od ukupno razmotrenih mjera. Izvještaji, informacije i planovi i programi predstavljaju dodatnih 36%. S druge strane, udio posebno značajnih, sistemskih mjera, je znatno niži – zakoni predstavljaju tek 5% u ukupnom broju mjera, a nije utvrđena nijedna strategija - i to ne samo u posmatranom periodu, nego od početka aktuelnog mandata. Vlada ZHK, naime, jedina je kantonalna vlada koja je u drugu polovinu svog mandata ušla bez ijedne utvrđene strategije.
UTVRĐEN JE, ALI SA OGROMNIM KAŠNJENJEM, AKCIONI PLAN VLADE ZHK ZA PROVOĐENJE REFORMSKE AGENDE ZA BIH. Akcioni plan Vlade ZHK za provođenje Reformske agende, koji u sebi sadrži 83 aktivnosti, odnosi se na period 2015. – 2018. a utvrđen je u februaru - 2017.!
U POSMATRANOM PERIODU, VLADA ZHK JE REALIZOVALA SKROMAN BROJ ZAKONA – SVEGA 7, OD ČEGA JE SAMO 1 NOVI, TZV. TEMELJNI, A OSTALO SU TEK IZMJENE I DOPUNE POSTOJEĆIH AKATA. Generalno gledajući, u svim godinama aktuelnog mandata usvajanje zakona je na nezavidnom nivou. I ispod prosjeka prethodnog mandata.
A O KOLIKO LOŠEM REZULTATU SE RADI, VIDIMO KADA POGLEDAMO STEPEN REALIZACIJE PLANIRANIH OBAVEZA. Vlada ZHK je u drugu polovinu godine ušla sa čak 20 nerealizovanih zakona, što je 80% od planiranih zakonodavnih aktivnosti u ovoj godini.
PROGRAM RADA VLADE ZHK ZA 2017. GODINU, PONOVNO NIJE USVOJEN NA VRIJEME. Program Vlade ZHK, naime, na Vladi je utvrđen tek 12.4. a u Skupštini usvojen 15.5.2017. Pri tome, on u sebi sadrži 47 mjera koje su realizovane prije njegovog usvajanja.
PORED POSLOVNIKA, VLADA ZHK KONTINUIRANO KRŠI I ZAKON O BUDŽETIMA FEDERACIJE BiH. Sedmu godinu za redom Budžet Kantona usvaja se po hitnom postupku i bez organizovanja javne rasprave. I u početnim koracima u kreiranju Budžeta za 2018. je došlo do kašnjenja u odnosu na rokove propisane Zakonom.
VLADA KRŠI I ZAKON O RAVNOPRAVNOSTI POLOVA U BIH. U sastavu Vlade samo su 2 žene, iako Zakon naleže da procenat manje zastupljenog pola ne može biti ispod 40%, a neispunjavanje ove obaveze definiše kao diskriminaciju, čije otklanjanje zahtjeva.
VLADA ZHK ISPUNILA JE, U PREDVIĐENOM ROKU, SVOJE OBAVEZE U VEZI UPITNIKA EVROPSKE KOMISIJE. Odgovoreno je na 939 pitanja iz 28 poglavlja, na koja je podijeljena pravna stečevina Evropske unije.
VLADA SVOJOM NEDOVOLJNOM EFIKASNOŠĆU, POGOTOVO U PRIPREMI MJERA IZ PROGRAMA RADA, NEGATIVNO UTIČE I NA REZULTATE SKUPŠTINE. Kako je Vlada priređivač najvećeg broja mjera koje dolaze na dnevni red Skupštine, a Skupština relativno brzo reaguje i razmatra mjere koje joj dođu od Vlade, logična je odgovornost Vlade u tom kontekstu. No, Skupština, naravno, ne može pobjeći od svog dijela odgovornosti. Kako zbog izostanka ozbiljnih upozorenja Vladi, da intenzivira svoj rad, tako i zbog vlastitog neprihvatljivog ponašanja. Uključujući i potpuno odsustvo senzibiliziranosti za ljudska i Ustavom zagarantovana prava pripadnika manjinskih naroda u ZHK. Više od polovine aktuelnog mandata je prošlo a da u Skupštini ZHK nije imenovan potpredsjednik iz srpskog naroda, što se čitavo vrijeme pravda navodnim „pravnim problemima“, mada je upravo odbijanje da se izabere potpredsjednik, osim što je politički, i svojevrstan pravni problem – jer se time krši i Ustav ZHK, koji je amandmanima iz 2011. usaglašen sa Ustavom FBiH, u kontekstu ravnopravnosti sva tri konstitutivna naroda. Ravnopravnosti, koje je zastupljenost izabranih predstavnika svih naroda u rukovodstvu institucija vlasti značajan simbolički čin.
SKUPŠTINA ZHK, U PRVOJ JE POLOVINI 2017. GODINE, IMALA NAJNIŽI INTENZITAT RADA, OD SVIH KANTONALNIH SKUPŠTINA, ODRŽAVAJUĆI SJEDNICE TEK SVAKI DRUGI MJESEC, U PROSJEKU. UKUPNO VRIJEME KOJE SU POSLANICI SKUPŠTINE ZHK PROVELI NA SJEDNICAMA, U PRVIH 6 MJESECI 2017. GODINE, IZNOSI SVEGA – 6 I PO SATI! Što je, opet, ubjedljivo najmanje.
S OBZIROM NA KOLIČINU UTROŠENOG RADA, NE ČUDI DA JE KONAČNI REZULTAT NAJNIŽI ZABILJEŽEN U NEKOJ ZAKONODAVNOJ INSTITUCIJI, U PRVOJ POLOVINI 2017. Za 6 mjeseci Skupština ZHK je realizovala tek 17 različitih mjera. Što je manje od broja mjera koje su neke kantonalne skupštine realizovale na samo jednoj sjednici. I za 10 mjera manje od realizacije Skupštine ZHK u prethodnom polugodištu.
POZITIVNO JE DA JE MEĐU, EVIDENTNO, MALIM BROJEM RAZMOTRENIH MJERA (3 MJESEČNO, U PROSJEKU) NAJVIŠE ZAKONA. Među 17 realizovanih mjera, 4 su zakona usvojena u prijedlogu i 3 zakona prihvaćena u nacrtu i poslata u daljnju proceduru. A tu su i 4 data mišljenja na Federalne zakone.
NI U PRVIH 6 MJESECI 2017. GODINE, NIJE REALIZOVANA NIJEDNA STRATEGIJA. Još uvijek se na dnevnom redu nije pojavila ni Strategija proizvodnje hrane i mogućnost proizvodnje zdrave hrane u ZHK, iako je ista planirana godišnjim programima rada u svakoj godini od početka aktuelnog mandata.
DONEKLE POZITIVNU SLIKU O UKUPNOJ REALIZACIJI ZAKONA, U SKUPŠTINI ZHK, KVARI, MEĐUTIM, POGLED NA NEREALIZOVANO IZ PROGRAMA RADA SKUPŠTINE. Čak 21 od 26 zakona čija je realizacija bila planirana u prvoj polovini 2017. godine, nije realizovano ni u kom obliku. A još 2 su realizovana tek djelimično. Praktično, da bi se realizovalo planirano Programom rada za 2017., do kraja ove godine bi trebalo svaki mjesec usvajati više zakona nego što ih je usvojeno u svih prvih 6 mjeseci godine zajedno.   
SKUPŠTINA ZHK KRŠI NIZ ODREDBI SVOG POSLOVNIKA O RADU. Osim kašnjenjem sa usvajanjem Programa rada za 2017., Poslovnik je prekršen i činjenicom da nema jasno utvrđenih rokova za usvajanje mjera, na mjesečnom nivou, te jasno istaknutih formi u kojima će mjere biti razmatrane. Takođe, Skupština ne ispunjava obavezu da tromjesečno razmatra ostvarivanje programa rada i preduzima odgovarajuće mjere za njegovo izvršenje.
ZA RAZLIKU OD PROGRAMA RADA, BUDŽET ZHK ZA 2017. GODINU USVOJEN JE NA VRIJEME – PO PRVI PUT U POSLJEDNJIH 10 GODINA. I pored nepridržavanja zakonskih rokova i propisanih procedura, od strane Vlade, Skupština ZHK je budžet, po prvi put u posljednjih 11 godina, usvojila prije početka godine na koju se odnosi. Međutim, i ovaj put je usvojen po skraćenom postupku, bez organizovanja javne rasprave.
NAJVEĆI DIO BUDŽETA ZHK ODLAZI NA PLATE I NAKNADE TROŠKOVA ZAPOSLENIH – ČAK 61%. U 2017. godini je predviđeno da se za ovu namjenu izdvoji 47 miliona KM od 76,7 koliko iznosi Budžet za ovu godinu.
NA MALOM BROJU SJEDNICA, ODRŽANIH U 2017. GODINI, ZABILJEŽEN JE I NIZAK STEPEN  INDIVIDUALNIH AKTIVNOSTI POSLANIKA U SKUPŠTINI ZHK. Iako su, u posmatranom periodu, održane svega 3 sjednice Skupštine, niti na jednoj nisu bili prisutni svi poslanici. Za 6 mjeseci postavljeno je ukupno svega 11 poslaničkih pitanja i pokrenuta 1 inicijativa. 16 poslanika nije postavio/pokrenuo niti  jedno pitanje/inicijativu u ovom periodu. Takođe, 16 poslanika Skupštine ZHK nije se, u prvoj polovini 2017. godini javilo za raspravu ni po jednoj tački dnevnog reda.
I PORED ZANEMARIVE KOLIČINE RADA (REKLI SMO – U PROSJEKU, 1 SAT MJESEČNO) I VRLO SKROMNIH REZULTATA, POSLANICI SKUPŠTINE ZHK NE ODRIČU SE SVOJIH PRIVILEGIJA. 12 od 23 poslanika Skupštine ZHK je profesionalizovalo svoj status u Skupštini, tj. imaju  status zaposlenih i primaju punu platu po ovom osnovu. Još 8 primaju tzv. „dopunu do pune plate“. A 3 poslanika Skupštine ZHK koji su delegati u Domu naroda Parlamenta FBiH, u ovom parlamentu su i profesionalizovali svoj status. Naglasimo da je jedini amandman na ovogodišnji budžet – kojim je predloženo smanjenje bruto plata u 22 tijela na budžetu ZHK, među kojima su Vlada, Skupština, ministarstva, te, zavodi, i da se na taj način ostvarena ušteda preraspodijeli za otplatu duga, porodiljne naknade i za tekuće prijenose za pomoć nezaposlenima – odbijen.
PREPORUKE CENTARA CIVILNIH INICIJATIVA VLADI I SKUPŠTINI ZAPADNOHERCEGOVAČKOG KANTONA:
Pozivamo Vladu i Skupštinu Zapadnohercegovačkog kantona da ozbiljno intenziviraju svoj rad u drugoj polovini godine i ostatku svog mandata i povećaju produktivnost, fokusirajući se pritom na ključne probleme građana i njihovo rješavanje, ne bi li bar u izvjesnoj mjeri opravdali ukazano im povjerenje, kao i sredstva koja primaju iz Budžeta za svoj rad.
Pozivamo ih da na vrijeme krenu u kreiranje programa rada i budžeta za 2018. godinu, kako ne bi kasnili sa usvajanjem ovih važnih dokumenata.
Pozivam ih da organizuju tematske sjednice, na kojim će se raspravljati i dolaziti do rješenja za ključne probleme s kojim se suočavaju građani ovog kantona.
I, konačno, pozivamo ih da provedu odlučne korake, u pravcu otklanjanja diskriminacije u obje institucije. I da pokažu više socijalne osjetljivosti.

Za sve informacije molimo da kontaktirate Anu Lučić
(mob. 063 396 519; e-mail: ana@ccibh.org)