31.10.2011

Devetomjesečni izvještaj o radu Vlade i Skupštine ZDK - VLADA I SKUPŠTINA ZDK, JEDAN OD RIJETKIH POZITIVNIH PRIMJERA

U sveopštem sivilu, disfunkcionalnosti i samodestrukciji koja vlada bosanskohercegovačkom političkom scenom, u kojoj dio institucija vlasti još uvijek, ni godinu dana od posljednjih izbora, nije uopšte formiran, a dio pokazuje krajnju neefikasnost i nastavlja loše prakse iz prethodnog mandata, kao jedan od rijetkih pozitivnih primjera izdvaja se vlast Zeničko-dobojskog kantona.

Dio pozitivne slike stvoren je, istina, samo na tome što su, u nekim stvarima, mnogo manje loši od nekih drugih. Pa iako su i sami kasnili sa formiranjem vlasti nakon izbora, ona je ipak formirana relativno brzo, u odnosu na mnoge druge – u februaru mjesecu.

S obzirom da još uvijek nije rijetkost da institucije vlasti krše vlastite poslovničke obaveze o kreiranju i usvajanju programa rada, pozitivno je da su iste Skupština i Vlada ZDK usvojile, ali je produžavanje prakse višemjesečnog kašnjenja neprihvatljivo i spada u red ozbiljnih propusta. I Skupština i Vlada, naime, programe svog rada za 2011. godinu donijele su tek početkom drugog kvartala. Za nadati se da je to propust direktno povezan s problemima u konstituisanju vlasti i da će već programi za narednu godinu biti donešeni na vrijeme – do kraja ove godine.

Postoje, međutim, aspekti, u kojima je funkcionisanje Vlade i Skupštine ZDK nedvosmisleno pozitivno.

Oba programa rada, npr. kreirana su vrlo ambiciozno. Za razliku od nekih, koji su višegodišnji problem niskog stepena realizacije svojih programskih obaveza, i kritike koju su trpjeli zbog toga, „riješili” smanjivanjem obima tih obaveza, Vlada i Skupština ZDK kreirali su znatno obimnije planove u odnosu na svoje prethodnike.

Skupština je, tako, za realizaciju u 2011. godini planirala 118 mjera, što je u odnosu na prvu godinu mandata prethodnog saziva, povećanje od 64%. Ili, ako poredimo s drugima – čak 66% više od ovogodišnjeg plana Skupštine Tuzlanskog kantona. I broj mjera koje je planirala Vlada je za skoro 50% veći od prosijeka planiranog u prethodnom četverogodišnjem mandatu (152 u ovoj godini, naspram 106 prosijeka).

Povećanje obima plana, međutim, ne bi imalo nikakvog smisla, da ga ne prati i povećani stepen efikasnosti u njegovom ispunjavanju. Skupštini i Vladi ZDK se nije desilo da postanu žrtva svoje prevelike ambicioznosti i nesposobnosti da se odlično zamišljeno i ostvari (što smo imali priliku vidjeti na više mjesta i u prethodnom i na početku ovog mandatnog razdoblja).

Stepen realizacije planiranog, od strane Skupštine ZDK, prema u julu revidiranom Programu rada, je 87%. A Vlade – 85% (realizovano 105 od 124 planirane mjere).

Što se tiče zakonodavne aktivnosti, od, za realizaciju u prvih 9 mjeseci 2011. godine, planiranih 13 prijedloga zakona i 6 nacrta, Skupština ZDK usvojila je svih 13 prijedloga, a prihvaćeno je i 3 od 6 planiranih nacrta, što Skupštinu ZDK svrstava u red najefikasnijih po ovom pitanju. Pritom, pored zakona planiranih Programom rada, Skupština je usvojila i dva neplanirana zakona.

Vlada ZDK je, za prvih devet mjeseci 2011.godine, prvobitno planirala usvajanje 15 prijedloga i 12 nacrta zakona, a izmjenama Programa rada i prebacivanjem nekih obaveza na 4. kvartal, taj broj se smanjio na 11 prijedloga i 9 nacrta. Od toga je usvojeno 10 prijedloga i dva nacrta zakona. Plus još dva zakona van programa, upućena u skupštinsku proceduru po hitnoom postupku.

Obećavajuće, u smislu očigledne namjere da se ne ponavljaju svoje niti kopiraju greške drugih, zvuče i napori da se ovogodišnji budžet donese na vrijeme. Nacrt Budzeta za 2012. godinu, kao i Zakon izvšenja budžeta za narednu godinu, naime, već su krajem septembra donešeni na Vladi a 19. oktobra razmatrani i u Skupštini i poslati u javnu raspravu.

Inače, osim pokazane efikasnosti u izvršavanju planiranih obaveza, Skupština ZDK u novom sazivu je značajno efikasnija od one u prethodnom i u radu na sjednicama. Svoje sjednice - a održala ih je 12 u ovom periodu – Skupština ZDK održava bez dužih pauza i prekida i u znatno kraćem vremenu nego što je to činila u prethodnom mandatu. Sve vitalne odluke su podržane značajnom skupštinskom većinom.

Potrebno je, međutim, napomenuti da je broj prisutnih poslanika na sjednicama varirao tokom rasprave o pojedinim tačkama dnevnog reda, zbog povremenih napuštanja sjednice od strane poslanika, pri čemu je najmanji broj prisutnih tokom sjednice bio 22 poslanika. 

Poražavajuće je da je taj najmanji broj prisutnih poslanika zabilježen prilikom glasanja o Informaciji o stanju privrede na području Zeničko-dobojskog kantona za 2010. godinu sa presjekom stanja u 2009.  godini i o Informaciji o do sada izvršenoj realizaciji Odluke o integraciji općine Žepče u ustavna rješenja Zeničko-dobojskog kantona i Ustav Federacije Bosne i Hercegovine.

S tim u vezi, Centri civilnih inicijativa žele ponovo istaći potrebu uvođenja sistema elektronske evidencije prisutnosti i glasanja poslanika, u Skupštini ZDK, čime bi se javnosti omogućio uvid u nivo odgovornosti poslanika u obavljanju svojih obaveza i u način glasanja izabranih im predstavnika vlasti.

Do kraja septembra 2011. godine, poslanici u Skupštini ZDK postavili su ukupno 100 poslaničkih pitanja i pokrenuli 28 inicijativa. Najveći broj poslaničkih pitanja upućen je  prema Vladi ZDK (25), Ministarstvu za prostorno uređenje, promet, komunikacije i zaštitu okoline (18), te Ministarstvu unutrašnjih poslova (12).  

Radna tijela Skupštine ZDK su u prvih devet mjeseci 2011. godine održala ukupno 81 sjednicu. Radne sjednice su održavala sva formirana radna tijela, pri čemu je najveći broj sjednica imala Zakonodavno pravna komisija (13), a najmanji, samo po dvije sjednice, Komisija za poljoprivredu, šumarstvo, vodoprivredu i veterinarstvo I Komisija za ustavna pitanja.

Spomenimo i da je aktuelna Vlada Zeničko-dobojskog kantona, od svog stupanja na dužnost, do 30.09.2011. održala 37 sjednica, u 53 zasjedanja i na njima razmatrala 850 tačaka tačaka dnevnog reda. U poređenju sa prvim mjesecima rada prethodnog saziva Vlade, od dana konstituisanja do 30.09.2007. godine, aktuelna Vlada je za skoro isto vrijeme održala 32% sjednica više i razmatrala 25% mjera više.

Kada je u pitanju realizacija programa rada po ministarstvima, maksimalan procenat realizacije programa rada imalo je pet ministarstava u Vladi ZDK - Ministarstvo za boračka pitanja, Ministarstvo finansija, Ministarstvo za poljoprivredu, šumartsvo i vodoprivredu, Ministarstvo unutarnjih poslova, Ministarstvo za rad, socijalnu politiku i izbjegllice. Najniži stepen realizacije programskih obaveza imalo je Ministarstvo za pravosuđe i upravu - svega 56%.

Na kraju, ono što smatramo najnegativnijim u dosadašnjem radu Vlade i Skupštine ZDK: Iako su najavljene, neke izuzetno značajne mjere – Strategija zapošljavanja, Strategija razvoja poljoprivrede i Strateški plan razvoja zdravstva u Kantonu, te razmatranje Strategije o borbi protiv korupcije - one još nisu donesene, što je svakako jedan od razloga nepostojanja optimalnih uslova za investicioni zamah i pozitivne pomake u kvalitetu života Kantona.