27.02.2013

U TRI KVARTALA, 3 SKUPŠTINSKE VEĆINE I DVIJE REKONSTRUKCIJE VLADE, A GRAĐANIMA SVE GORE

Turbulentna politička zbivanja  u Bosni i Hercegovini i česte promjene u zakonodavnoj i izvršnoj vlasti u 2012, godini nisu zaobišle ni Tuzlanski kanton. U  Tuzlanskom  kantonu su se u protekloj godini desile dvije prekompozicije Skupštine i Vlade  koje su po pravilu pratile  i brojne  promjene na čelnim i upravnim tijelima kantonalnih institucija i javnih preduzeća. Sve promjene u Skupštini i Vladi Tuzlanskog kantona,  nisu  dovele i do povećanja efikasnosti u njezinom radu, a realizacija programa je za 4% manja od prošlogodišnje iako je planirano 11 zakona manje. Promjene u vlasti nisu dovele ni do ubrzavanja u sprovođenju reformi, a što je najgore nisu dovele ni do promjene u kvalitetu života građana.

Pokazatelji o padu neto plata, padu životnog  standarda građana, porastu nezaposlenosti, padu izvoza, zatvaranju radnih mjesta i odsustvu stranih ulaganja  su konstanta koja je do konca 2012. pratila rad vlasti u Tuzlanskom kantonu. Industrijska proizvodnja je porasla za 1,1%, ali su zato hemijska i drvna industrija su bukvalno u rasulu. Izvoz je pao za 14 %, neto plate pale za 1,4 % dok su troškovi života porasli za 2,1%. Statistika govori da se najteže živi u opštini Gračanica gdje je prosječna plata 512 KM, opštini koja se smatra centrom kantonalne male privrede. Stagnacija privrede i brojna poreska dugovanja govore da je države u Tuzlanskom kantonu sve manje i da je obespravljenih sve više. Prošla godina će biti zabilježena kao crna godina Tuzlanskog kantona jer je u njoj zabilježen najmanji broj zaposlenih u posljednjih 5 godina 80.315 i najveći broj nezaposlenih ikada -98.293.

Ako posmatramo realizacije Programa rada za 2012. godinu, pokazatelji o njihovom ispunjenju i nisu tako loši, pa se imajući u vidu pretodne pokazatelje, za rad vlasti Tuzlanskog kantona, može reći da je bio relativno efikasan ali ne i efektivan. Vlada je u 2012 g. od planiranih 186  realizovala 156 mjeru i time postigla 84 % realizacije Programa rada.  Nešto manji učinak je imala Skupština Tuzlanskog kantona koja je od planiranih 70 mjera, razmotrila ukupno 56 i koja je ispunila 79 % planiranog. U poređenju sa 2011. godinom, učinak obje institucije je manji za 4%, a među   nerealizovanim mjerama je i 8 zakona, 3 strategije i 1 kantonalni plan. Najveći podbačaj je bio u izradi strategija jer od 3 planirane, ni jedna nije utvrđena. Skupština je kao i u prethodnim godinama realizovala sve mjere koje su od strane vlade utvrđene, tako da je presudna odgovornost za neurađeno ponovo bila u Vladi Tuzlanskog kantona ili u Vladi Federacije koja je nije uradila neophodne okvirne zakone.

Posebnu zabrinutost stvara kašnjenje u izradi strategije razvoja turizma koja je nova razvojna šansa Tuzlanskog kantona, te izrade strategija razvoja za oblasti saobraćaja i sporta, u kojima je već duži period  stanje i više nego loše.

Povećanje deficita na više desetina miliona i njegovo planiranje u Budžetu je neprihvatljiva praksa na koji su ukazali i federalni revizori, govori da Vlada nije uspjela u namjeri da Budžet stabilizuje. Budžet za 2013. godinu ponovo nije usvojen na vrijeme, međutim program rada Skupštine jeste, pa je očito de se planiralo bez poznavanja  finansijskog okvira kojim se trebaju realizovati planirane aktivnosti. Kako u planovima nema ni tematske sjednice o stanju u privred, a ni donošenja Okvirnog programa za nova i bolja radna mjesta, postavlja se pitanje da li su Vlada i Skupština pravilno odredila prioritete za 2013. godinu.