02.10.2014

Prekompozicije vlasti, promjene skupštinske većine, smjene i ostavke ministara, izglasavanje nepovjerenja Vladi KS, budžetski deficit, štrajkovi i protesti nezadovoljnih građana obilježili su protekle četiri godine mandata

I POSLJEDNJA GODINA MANDATA ZAPOČETA ODLUKOM O PRIVREMENOM FINANSIRANJU. Kanton Sarajevo je u 2014. godinu ušao bez usvojenog budžeta, sa Odlukom o privremenom finansiranju, čime se još jednom ponovila praksa kršenja Zakona o Budžetima FBiH, iz prethodnih godina. Jedini primjer usvajanja budžeta u zakonom predviđenom roku, u posljednjih 8 godina, bio je kod usvajanja budžeta za 2012. Ekonomska kriza, recesija, zaduživanje kantona, neadekvatna politika preraspodjele prihoda, doveli su do stanja da Vlasti KS u posljednju godinu mandata uđe sa akumuliranim deficitom iz prethodnog perioda u iznosu 126,8 miliona KM

KAŠNJENJE PRI DONOŠENJU PROGRAMA RADA BILA USTALJENA PRAKSA U CIJELOM MANDATU. Skupština KS je u aktuelnom mandatu vlastiti Program rada, u skladu sa rokom definisanim Poslovnikom, usvojila samo u posljednjoj godini identično kao i u prethodnom mandatu, dok Vlada KS nije ispoštovala rok u posljednjih 8 godina.

REALIZACIJA PLANIRANIH OBAVEZA TOKOM MANDATA BILJEŽI KONSTANTAN PAD. Vlada KS od 77,7% realizacije planiranih mjera, u prvoj godini mandata stalnim smanjivanjem produktivnosti došla do svega 57,3% realizacije u posljednjoj godini. A Skupština KS od 70,6% realizacije planiranih mjera u 2011. došla do svega 55,9%  realizacije programa rada u 2014. godini. Donošenje planiranih zakona u KS je još gore, od realizacije 35% planiranih zakona u prvoj godini došlo se do svega 4% u prvih 8 mjeseci posljednje godine mandata. Kršenja Poslovnika, maratonske diskusije, česti prekidi sjednica, nedostatak kvoruma, velik broj nastavaka, zakazivanje nastavka sjednice i nove sjednice u isti dan, održavanja novih sjednica a da se prethodna ne okonča, tijesna i nestabilna skupštinska većina, uzroci su pada efikasnosti rada Skupštine KS.

NESTABILNA, TRI PUTA PROMIJENJENA SKUPŠTINSKA VEĆINA DOVELA JE DO PROMJENE SASTAVA I SAZIVA VLADE KS. Svaka skupštinska većina u aktuelnom mandatu je bila na samoj granici od 18 poslanika. Ovakva situacija je stvarala prostor za manipulacije i stavljanje u prvi plan ličnih i uskostranačkih interesa umjesto interesa građana što je dovelo do čestih promjena skupštinske većine raskida koalicija, istupanja posalnika iz pojedinih partija, te rekonstrukcije Vlade KS. U mandatnom periodu promijenjena su dva saziva Vlade  i izvršen je niz promjena ministara unutar njenog sastava, tako je kroz Vladu u protekle 4 godine prošlo 2 premijera, jedan v.d. premijer i 26 ministara što je na kraju najviše koštalo građane Kantona Sarajevo.

ODSUSTVOM POLITIČKE VOLJE I SKUPŠTINSKE PODRŠKE, VLADA U OSTAVCI U POSLJEDNJOJ GODINI MANDATA RADI U KRNJEM SASTAVU. Nakon vala protesta u FBIH, u februaru 2014. Suad Zeljković postaje treći kantonalni premijer koji je podnio ostavku, što su poslanici Skupštine Kantona Sarajevo jednoglasno prihvatili čime je Vlada KS dobila status vlade u ostavci. Međutim nijedna politička partija nije predložila mandatara za formiranje nove vlade. Nedobijanjem podrške Skupštine izostalo imenovanje ministara obrazovanja, tako da Vlada u ostavci u posljednjoj godini mandata radi bez ministra obrazovanja, a funkciju Premijera i Ministra finansija obavlja jedna osoba.

BEZ OBZIRA NA TEŠKU FINANSIJSKU SITUACIJU, POVEĆANE PLATE U ORGANIMA VLASTI KS, DA BI, POD PRITISKOM GRAĐANA, NAKON PROTESTA, POSLANICI SMANJILI PLATU ZA 20%, ŠTO ČLANOVI VLADE NISU UČINILI. Usklađivanjem kantonalnog zakona sa federalnim Zakonom o plaćama i naknadama u organima vlasti FBIH, došlo je do povećanja plata u Kantonu Sarajevo. U skladu sa zahtjevima građana za smanjenje plata nosiocima najviših javnih funkcija u KS, prihvaćena je inicijativa da se plate profesionalnim poslanicima smanje za 20%, dok je ovaj postupak kod članova Vlade izostao.

NAGOMILANI PROBLEMI U KANTONALNIM JAVNIM PREDUZEĆIMA. Mandatni period pored protesta građana obilježili su učestali protesti radnika javnih preduzeća, protesti sindikata, policije, štrajkovi upozorenja, konstantne prijetnje isljučenjima struje i plina kantonalnim javnim preduzećima zbog ogromnih dugovanja što govori o vrlo teškoj i kompleksnoj situaciji u kojoj se nalazi Kanton Sarajevo. Umjesto donošenjem kvalitetnih sanacionih programa, Skupština i Vlada su davale saglasnost za zasnivanje hipoteka na pokretnom i nepokretnom imovinom javnih preduzeća za obebjeđenje kreditnih sredstava za pokriće nagomilanih dugova.

DOK SU SE VLASTI BAVILE SAME SOBOM TOKOM MANDATNOG PERIODA BROJ NEZAPOSLENIH U KANTONU SARAJEVO JE PORASTAO ZA 1.631 LICE. Broj nezaposlenih tokom mandatnog perioda uz oscilacije po godinama je sa 69.186 u januaru 2011. godine porastao za 1631 lice na 70.817 u maju 2014. godine.

OPŠTI IZBORI 2014. – 26 poslanika i 12 ČLANOVA VLADE IZ OBA SAZIVA U AKTUELNOM MANDATU PONOVO NA LISTAMA. Koliko poslaničko zanimanje postaje sve atraktivnije govori činjenica da se na izbornim listama ponovo kandidovalo 26 poslanika od kojih 21 za Skupštinu KS a ostali za druge nivoe vlasti. 5 poslanika je na listama drugih političkih partija različitih od onih sa kojima su dobili mandata na prethodnim izborima. Od ukupno 12 članova Vlade KS iz oba saziva u akteulnom mandatu je na listama i to 6 za Skupštinu KS, 4 za Predstavnički dom Parlamenta FBIH, 1 za Predstavnički dom Parlamentarne Skupštine BiH i 1 za Bošnjačkog člana predsjedništva.

Upravo okončani madat kantonalne vlasti ostaće zapamćen primarno po tome što potrebe i interesi građana nisu stavljeni u prvi plan, već lični i stranački interesi, međusobna stranačka obračunavanja i stvaranje problema, umjesto rješenja. Izbori koji su pred nama ključna su prilika za građane da ocjene rad pojedinaca i stranaka koje su učestvovale u zakonodavnoj i izvršnoj vlasti, da visokom izlaznošću na izborima iskažu vlastitu odgovornost koju onda mogu i trebaju tražiti i od novoizabrane vlasti.