PRVI KVARTAL 2015. GODINE, U POSAVSKOM KANTONU, OBILJEŽIO JE KONAČNI IZBOR NOVE VLADE. Što je ujedno bio i jedini rezultat rada Skupštine PK u ovom periodu.

TEK 165 DANA OD ODRŽANIH IZBORA, OKONČANA JE PROCEDURA KONSTITUISANJA IZVRŠNE VLASTI A ZAKONODAVNA NIJE U POTPUNOSTI KONSTITUISANA NI DO KRAJA PRVOG KVARTALA. U decembru 2014. godine započeti proces imenovanja članova i rukovodstava skupštinskih komisija, nije završen ni do kraja prvog kvartala 2015. što znači da, u tom periodu, nisu stvoreni svi preduslovi za normalan rad Skupštine. A 26.03., skoro dva mjeseca nakon što je Predsjednik Skupštine, u konsultaciji sa Zamjenikom, imenovao kandidata za Predsjednika Vlade PK, imenovan je novi saziv Vlade TK, sa premijerom Marijanom Klaićem na čelu. Time je i okončan rad Vlade PK u „tehničkom mandatu“, te su stvoreni preduslovi za rad izvršne vlasti u skladu sa voljom skupštinske većine formirane nakon posljednjih opštih izbora.

6 MJESECI SKUPŠTINA PK NIJE URADILA NIŠTA ZA SVOJE GRAĐANE. Vlast se, ponovo, kako je to u BiH već rašireni običaj, mjesecima, bavila sama sobom, umjesto nagomilanim problemima građana. Od posljednjeg zasjedanja Skupštine PK u starom sazivu, 24.10.2014. pa do kraja prvog kvartala nije usvojen nijedan zakon. Tačnije nije realizirana nijedna mjera koja nema veze sa konstituisanjem vlasti, odnosno izborom stranačkih kadrova na određene položaje, osim rebalansa prošlogodišnjeg budžeta i Odluke o privremenim finansiranju za prvi kvartal 2015, kojima je obezbjeđeno nesmetano budžetsko finansiranje.

U PRVOM KVARTALU 2015. GODINE, SKUPŠTINA POSAVSKOG KANTONA ODRŽALA JE SAMO JEDNU SJEDNICU, I TO NA SAMOM KRAJU KVARTALA – 26.03.2015. – I NA NJOJ SAMO IMENOVALA NOVU VLADU PK. U uslovima ekonomsko-socijalne krize u zemlji, krajnje zabrinjavajućeg broja nezaposlenih, sve većeg siromaštva, prezaduženosti i sa obavezom kreiranja i realizacije ozbiljnih reformskih zahvata, poslanici Skupštine PK su odlučili da ne rade ništa. Kompletan prvi kvartal potrošen je na imenovanje Vlade, a Skupština u međuvremenu uopšte nije zasjedala.

NEOVISNO O PREVELIKOJ KOLIČINI IZGUBLJENOG VREMENA, U PROCESU KONSTITUISANJA VLASTI, ČITAVA PRIČA IMA I POZITIVNIH ELEMENATA. I pored predugog čekanja na novu vladu, nakon izbora 2014, moramo konstatovati da je, u konačnici, Posavski kanton Vladu dobio brže nego poslije izbora 2010, nakon kojih je Vlada imenovana tek po završetku prvog kvartala prve postizborne godine - 14.04.2011. Osim toga, u odnosu na jednonacionalni sastav Vlade u periodu 2010-2014, što je u više navrata okarakterisano kao kršenje Ustava, novoformirana vlada je višenacionalna. Takođe, ima izabrane ministre na čelnim mjestima svih ministarstava, za razliku od prethodne vlade, u kojoj su čitav mandat ostala nepopunjena neka ministarska mjesta.

POSEBAN KVALITET JE POBOLJŠANJE POLNE STRUKTURE VLADE. Za razliku od vlade u prethodnom sazivu, koja u svom sastavu nije imala nijednu ženu, novoizabrana vlada ima, na ministarskim mjestima dvije žene i to na čelu vrlo važnih resora – pravosuđa i finansija. No, i dalje se krši Zakon o ravnopravnosti polova, koji umjesto aktuelnih 20% (koliko žene imaju mjesta u novoj Vladi PK), zahtjeva najmanje 40% zastupljenosti svakog pola, smatrajući da se, u suprotnom, vrši diskriminacija na polnoj osnovi.

U PRVOM KVARTALU 2015. DJELOVALE SU DVIJE VLADE – VEĆI DIO VREMENA OTPADA NA RAD VLADE U „TEHNIČKOM MANDATU“, A NOVA VLADA ODRŽALA JE TEK JEDNU SJEDNICU U OVOM KVARTALU, NA SAMOM NJEGOVOM KRAJU. Ukupno je održano 13 zasjedanja i realizovano 128 mjera.

ODLAZEĆA VLADA ZASLUŽNA JE ZA JOŠ JEDAN BH. POLITIČKI PARADOKS – U PRVOM KVARTALU 2015. POSTIGLA JE DALEKO NAJBOLJE REZULTATE DO SADA. I najviše je radila i realizovala daleko najviše mjera u zadnjih 5 godina. Rezultati ostvareni u prvim kvartalima zadnjih 5 godina, naime, su bili sljedeći: 75, 42, 63, 89 i 128 u prvom kvartalu 2015.

VLADE U TEHNIČKOM MANDATU, PO PRAVILU, SE SUZDRŽAVAJU OD DONOŠENJA ZAKONSKIH AKATA, PA JE U OVOM POGLEDU REZULTAT KRAJNJE SKROMAN. U 1. kvartalu 2015. godine, na Vladi je utvrđen samo jedan zakon. Radi se o Zakonu o izvršavanju Proračuna Županije Posavske za 2015. godinu, koji je utvrđen na zadnjoj sjednici Vlade u „tehničkom mandatu“, 24.03.2015. No, i taj jedan je više od onoga što je u istom periodu realizovala Skupština u novom sazivu, koja nije bila ograničena nikakvim pravilima.

PROGRAM RADA ZA 2015. NI SKUPŠTINE NI VLADE PK, NE SAMO DA NIJE USVOJEN DO KRAJA 2014, NEGO NI DO KRAJA PRVOG KVARTALA 2015. GODINE. Čime je samo nastavljena loša praksa iz prethodnog perioda. U prvoj godini prethodnog mandata (2011-oj) program rada Skupštine usvojen je tek na samom kraju 6. Mjeseca, a 2007. program rada uopšte nije donesen. Kao ni Program rada Vlade za 2014.

OSIM KONSTITUISANJEM VLASTI SKUPŠTINA PK SE, U POSTIZBORNOM PERIODU, BAVILA JOŠ JEDINO FINANSIJAMA, DONIJEVŠI REBALAS BUDŽETA ZA 2014 I ODLUKU O PRIVREMENOM FINANSIRANJU ZA PRVI KVARTAL 2015. No, Budžet PK za 2015. godinu nije usvojen ni do kraja 2014. godine, čime je prekršen Zakon o Budžetima u F BiH, niti do isteka Odluke o privremenom finansiranju. Usvojen je tek 2. aprila 2015. (Ovo je istovremeno i ilustracija još jednog od oblika neprihvatljivog ponašanja naših političara – rađenja stvari u zadnji čas ili čak nakon tog časa - kao u ovom konkretnom slučaju. Što zbog nepostojanja mehanizma odgovornosti i sankcija za kršenje propisa, prolazi bez ikakvih posljedica.)

JEDAN OD OZBILJNIH PROBLEMA JE I DONOŠENJE BUDŽETA NA NETRANSPARENTAN NAČIN. Usvajanje budžeta u PK, ponovo je išlo po hitnom postupku i nije se dosljedno pridržavalo odredbi Zakona o budžetima Federacije BiH. Budžet mora proći javnu raspravu, tokom koje će interesnim grupama, sindikatima, NVO-ima, građanima uopšte, biti omogućen uticaj na njegov konačni sadržaj. A u Posavskom kantonu ta obaveza se redovno ignoriše, a Budžet se po pravilu donosi istovremeno sa ozbiljnim zakašnjenjem i po skraćenoj proceduri.

VISINA DUGA POSAVSKOG KANTONA IZNOSI NEŠTO VIŠE OD ČETVRTINE GODIŠNJEG BUDŽETA. Ukupno zaduženje Posavskog kantona, da dan 31,12,2014, iznosilo je 10,108.530 KM (glavnica) plus 471.130 KM (kamate, pri čemu u ovu cifru nisu uključene kamate po reprogramiranom kreditu MMF fonda). Ukupno, radi se o cifri u visini od oko 27% visine Budžeta za 2015. godinu (Budžet je 39.244.060 KM).

KLJUČNI PROBLEM POSAVSKOG KANTONA, KAO I ČITAVE ZEMLJE, JE NEZAPOSLENOST - POSAVSKI KANTON, IMA GOTOVO IZJEDNAČEN BROJ ZAPOSLENIH I NEZAPOSLENIH GRAĐANA. Po podacima s početka 2015. broj zaposlenih u PK je 5.745 a broj nezaposlenih 5.625. Po odnosu broja zaposlenih i nezaposlenih PK spada na sredinu federalne kantonalne ljestvice.

TRANSPARENTNOST RADA NI VLADE NI SKUPŠTINE POSAVSKOG KANTONA NIJE NA DOVOLJNO VISOKOM NIVOU. Najviše primjedbi vezano je za nepostojanje pravovremene dostupnost sveobuhvatnih informacija o sadržaju sjednica Vlade (Vlada niti objavljuje najave za sjednice, niti održava press konferencije nakon održanih sjednica, niti izdaje saopštenja, zapisnici se ne dostavljaju kontinuirano, a osim toga su nedovoljno sadržajni, stenogrami sa sjednica su nedostupni, ne objavljuju se obrazloženja o usvojenim zakonima, itd.), a tu su i primjedbe vezane za kvalitet web stranica i Vlade i Skupštine PK, odnosno broj informacija do kojih je moguće doći pomoću nje i njihovu ažuriranost.

POSAVSKI KANTON JEDAN JE OD ONIH U KOJIMA POLITIČARI NASTAVLJAJU DA DEMONSTRIRAJU BAHATOST, BEZOBRAZLUK I SOCIJALNU NEOSJETLJIVOST, OBEZBJEĐUJUĆI SEBI, U OPŠTOJ NEMAŠTINI KOJA IH OKRUŽUJE, NEPRIMJERENE PRIVILEGIJE, MEĐU KOJIMA JE I ČUVENI TZV. BIJELI KRUH. Osim jednogodišnje plate za bivše poslanike i članove vlade, predviđa se i povećanje osnovice za plate od 5%, za aktuelne ministre i poslanike. Pri tome, nasuprot činjenici o iznimno malom intenzitetu i rezultatima rada, čak dvije trećine poslanika je profesionalizovalo svoj status u Skupštini PK. 14 njih, u posmatranom periodu, imali su status zaposlenih i primali punu platu po ovom osnovu. A još troje bili su na platnom spisku Doma naroda Parlamenta FBiH.

*    *    *

GODINU JE DANA OD POPLAVA KOJE SU TEŠKO POGODILE I POSAVSKI KANTON I IZA SEBE OSTAVILE NEPROCJENJIVE ŠTETE U GOTOVO SVIM SEGMENTIMA ŽIVOTA. Centri civilih inicijativa skreću pažnju da kao društvo nismo uradili dovoljno za postradale. A vlast upozorava na odgovornost i prema unesrećenima kojima nije pružena dovoljna pomoć i prema zajednici, u smislu nezaboravljanja da nesreća koja nas je pogodila nije bila samo prirodna, nego je dobrim dijelom bila prouzrokovana ljudskim faktorom – nebrigom, nesposobnošću i hazarderstvom vlasti, zloupotrebom sredstava i odsustvom rada na stvaranju sistemskih pretpostavki da do nesreća ne dolazi ili da se njihove posljedice što više minimiziraju. Vlast (od najnižeg do najvišeg nivoa) treba svojim građanima da objasni – šta su to za ovih godinu dana uradili (i čijim parama?) i šta namjeravaju da urade u narednom periodu!