30.11.2015

30.11.2015. MONITORING VLADE I SKUPŠTINE UNSKO-SANSKOG KANTONA, I-IX 2015. POZITIVNI POMACI

KRAJNJE SKROMNA PRODUKTIVNOST VEĆINE KANTONALNIH SKUPŠTINA JE REZULTATE SKUPŠTINE USK, U REALIZACIJI MJERA DOVELA NA DRUGO MJESTO KANTONALNE LISTE. Sa 129 realizovanih mjera Skupština USK je, u posmatranom period, bila manje produktivna jedino od skupštine KS (koja je realizovala 187 mjera, odnosno za 50 više), ali je recimo bila 6 puta produktivnija od skupštine najvećeg kantona u Federaciji - Kantona 10. Po broju realizovanih zakona je, međutim, u donjoj polovini, sa 4 puta manje usvojenih zakona od prvoplasirane, u ovom kontekstu, Skupštine Tuzlanskog kantona.

PROGRAMI RADA I VLADE I SKUPŠTINE USK ZA 2015. GODINU, USVOJENI SU SA ZNAČAJNIM KAŠNJENJEM, NO STVARAJU SE USLOVI ZA PREKID TE VIŠEGODIŠNJE NEGATIVNE PRAKSE. Program Skupštine za 2015. je usvojen 27.04.2015., a Vlade 14.05. što znači da su prekršeni poslovnici o radu obje institucije, koji precizno definišu obavezu da se program rada za određenu godinu donosi prije njenog početka. 

No, izgleda da će, bar što se tiče Vlade USK, doći do prekida negativne tradicije kašnjenja i kršenja poslovničkih obaveza – nacrt Programa rada Vlade za 2016. je usvojen krajem oktobra, što daje nadu da bi i prijedlog mogao da bude usvojen do kraja godine. 

PREKIDOM PRAKSE KAŠNJENJA SA USVAJANJEM PROGRAMA RADA RIJEŠIO BI SE I PROBLEM „PLANIRANJA UNAZAD“, ODNOSNO, NEADEKVATNE STRUKTURE OVOG DOKUMENTA, U SITUACIJAMA KAŠNJENJA. Dosadašnja praksa i Skupštine USK, kao i većine drugih institucija vlasti u BiH bila je ignorisanje činjenice o kašnjenju i formalno zadovoljavanje obaveze o donošenju godišnjeg programa rada. Usljed čega je program sadržavao i mjere čiji je rok za realizaciji, u trenutku usvajanja Programa već bio prošao, pa čak i mjere koje su realizovane prije donošenja programa rada. Pa tako Program rada Skupštine USK za 2015, iako je usvojen krajem aprila, sadrži i mjere čiji je rok za realizaciju prvo tromjesečje ove godine, od kojih su neke i realizovane u tom periodu. A Program rada Vlade za 2015. je, po podacima u njemu, već u trenutku njegovog usvajanja, bio realizovan u procentu od 25%. Ovakvim pristupom se onemogućava vođenje relevantne statistike o realizaciji planiranih obaveza i podaci ne pokazuju stvarnu efikasnost institucije u realizaciji planiranih obaveza.

S OBZIROM NA KAŠNJENJE U KONSTITUISANJU VLASTI, ODNOSNO NA JEDNOIPOMJESEČNI VAKUUM U RADU VLADE, KOJA JE NAJVEĆI PRIREĐIVAČ MJERA ZA SKUPŠTINU, REALIZACIJA PLANIRANIH OBAVEZA SKUPŠTINE USK, U PRVIH 9 MJESECI 2015. G, JE ZADOVOLJAVAJUĆA. Štaviše, zbog izuzetno lošeg nivoa realizacije programa rada u svim godinama prethodnog mandata, realizacija u prvih 9 mjeseci 2015, najviša je u posljednjih 5 godina. I prvi put je prešla 50%. Realizacija zakona je, s druge strane, neprihvatljivo niska. Od 29 zakona, koliko ih je planirano za realizaciju u 2015. g, u prvih 9 mjeseci ih je realizovano tek 3. 

REALIZACIJA PLANIRANIH OBAVEZA VLADE USK, U PRVIH 9 MJESECI 2015. GODINE, PRILIČNO JE NISKA. Nijednom u zadnjih 5 godina realizacija godišnjeg programa rada na kraju prvih 9 mjeseci nije dostigla ni polovinu planiranog. Ove godine to je 35% planiranog, odnosno, od 127 planiranih mjera realizovano je tek 44, što je, opet, nominalno, najmanji broj realizovanih planiranih mjera u zadnjih 5 godina. 

Posmatrajući zakone, realizacija je još lošija - tek 14% od planiranog u ovoj godini. A od 3 planirane strategije, nije realizovana nijedna.

BUDŽET USK ZA 2015. G USVOJEN JE TEK U 2. KVARTALU OVE GODINE, ČIME JE PREKRŠEN ZAKON O BUDŽETIMA U F BIH, KOJI JASNO PROPISUJE OBAVEZU DA SE BUDŽET USVAJA PRIJE POČETKA GODINE NA KOJU SE ODNOSI. U posljednjih 9 godina samo je za 2013. Budžet donesen u skladu sa Zakonom propisanim rokovima. Budžet za 2015. je, umjesto do kraja 2014, usvojen 02.04.2015. (prethodno, na Vladi, utvrđen 19.03.). No, utvrđivanje nacrta Budžeta za 2016. godinu, 27.10. , na Vladi, daje nadu da bi Budžet za narednu godinu mogao biti usvojen na vrijeme.

STEPEN TRANSPARENTOSTI RADA I VLADE I SKUPŠTINE USK, UKAZUJE NA POTREBU ZA ZNAČAJNIM POBOLJŠANJIMA. Najviše primjedbi vezano je za kvalitet web stranica ovih institucija, odnosno broj informacija do kojih je moguće doći pomoću njih i njihovu ažuriranost. Ni godinu dana od izbora poslanici nisu predstavljeni na web portalu Skupštine USK. A u cilju povećanja transparentnosti treba učiniti dostupnim listinge sa glasanja, ažurirati redovno poslanička pitanja, postavljati i odgovore na poslanička pitanja iz Vlade USK,… Od kraja 2013, na internet stranici Vlade se ne objavljuju Službene novine, a Vlada ne objavljuje svoje najznačajnije dokumente kao što je Program rada, Budžet i tsl. A neobjavljivanje detaljnih informacija o održanim sjednicama, odmah nakon njihovog održavanja, te, zapisnika sa sjednica, u nastavku, onemogućava pravovremeno i detaljno informisanje javnosti o radu Vlade. Problemi sa dolaskom do zapisnika sa sjednica, jedan su od ozbiljnih s kojim se suočava CCI u vršenju monitoringa rada Vlade USK. 

USK JE TREĆI KANTON PO REDU, U FBIH, KOJI JE DOBIO NOVU VLADU NAKON POSLJEDNJIH IZBORA. Nova vlada se već u startu suočila sa vrlo ozbiljnim problemima, među kojima su svakako najteži – visok stepen nezaposlenosti i alarmantan stepen zaduženosti USK. Odnos broja nezaposlenih i zaposlenih osoba, najnegativniji je u BiH. Na svaka 2 zaposlena dolaze tri nezaposlena (U avgustu ove godine je, po statističkom zavodu FBiH, u USK bilo 32.279 zaposlenih i 46.798 nezaposlenih). A koliko je loša situacija u vezi sa stanjem finansija u USK najbolje govore riječi aktuelnog premijera: "Dugujemo čitav jedan budžet po raznim osnovama". Aktuelna Vlada je suočena sa krajnje teškim problemom – kako istovremeno zadržati i određeni nivo i dinamiku isplate budžetskim korisnicima, i uštedama stvoriti prostor za finansijsku konsolidaciju. Mjere štednje se nameću kao imperativ – i najavljen je čitav spektar, pa se nadamo da ćemo uskoro vidjeti i efekte istih – no, jedino pravo i dugoročno rješenje za stabilizaciju budžeta i za povećanje kvaliteta života građana USK, je ekonomski rast i otvaranje novih radnih mjesta u realnom sektoru. A za to će trebati i vremena i rada i znanja. 

VLADA USK JE, I PORED BLAGOG PADA, I U TREĆEM KVARTALU ZADRŽALA VISOK INTENZITET RADA I PRODUKTIVNOST, KOJE JE POKAZALA U PRETHODNOM PERIODU. Izuzetak su jedno zakoni, čija je realizacija krajnje skromna.   

POKAZANI INTENZITET RADA VLADU USK JE, PO OVOM PARAMETRU, SMJESTIO NA VRH KANTONALNE LISTE. Iako je prvu sjednicu u 2015. godini održala tek 19. februara, Vlada USK u prvih 9 mjeseci 2015. godine održala manje sjednica jedino od Vlade Vlade Kantona Sarajevo. Radi se o 57 održanih sjednica, što znači da je Vlada USK održavala, u prosjeku, 6 sjednica mjesečno, 

Pri tome treba imati u vidu i da vlada u „tehničkom mandatu“ u USK u 2015. godini nije održala nijednu sjednicu, jer je nakon serije udara, hapšenjem premijera, krajem 2014, izgubila i neophodan kvorum, te je prva sjednica Vlade USK u 2015. godini održana tek 19.02.

UPRAVO MJESEC I PO NEAKTIVNOSTI NA POČETKU GODINE, KOJA SE NIJE USPJELA NADOMJE-STITI NI ZNAČAJNIM INTENZITETOM RADA U NASTAVKU, REZULTAT SU NEŠTO LOŠIJIH REZULTATA, U KONTEKSTU PRODUKTIVNOSTI. Sa 685 razmotrenih mjera, u prvih 9 mjeseci 2015, Vlada USK zauzima 4. mjesto na kantonalnoj listi. No, dok je razlika izmeđju njenog razultata i rezultata najproduktivnije Vlade u ovom periodu, svega 74 mjere, razlika između nje i najneproduktivnije Vlade je čak 507 mjera.

RAD VLADE USK, U PRVIH 9 MJESECI 2015. G, MEĐUTIM, NIJE BIO NAJBOLJE FOKUSIRAN. Od 685 razmotrenih mjera, u prvih 9 mjeseci 2015, više od petine, odnosno 144, otpada na rješenja, koja se gotovo u potpunosti (97%) odnose na kadrovsku politiku, odnosno bavljenje Vlade USK razrješenjima „starih“ kadrova sa funkcija u upravnim i nadzornim odborima, te direktorskim pozicijama i imenovanjem novih na te pozicije. 

Najznačajnijim mjerama, kojima se sistemski rješavaju problemi, međutim, Vlada se bavila veoma malo. Nije usvojena nijedna strategija. A zakoni ne zauzimaju ni 1% od broja razmotrenih mjera, u posmatranom periodu, i po broju utvrđenih zakona Vlada USK je pri dnu kantonalne liste. A, istovremeno je to i najlošiji rezultat Vlade USK u zadnjih 5 godina, što je svojevrstan apsurd, s obzirom na činjenicu da je Programom rada, Vlada USK, u 2015. godini, predvidjela najviše zakona u zadnjih 5 godina rada.