09.02.2016

REZULTATI RADA VLADE I SKUPŠTINE POSAVSKOG KANTONA, I-XII 2015. RAD NA KRAJNJEM MINIMUMU

SKUPŠTINA PK SE, TAKOREĆI, DO SAMOG KRAJA GODINE, UOPŠTE NIJE BAVI SVOJIM OSNOVNIM POSLOM – USVAJANJEM ZAKONA. Osim „obaveznog“ zakona koji prati donošenje godišnjeg budžeta (Zakona o izvršenju Budžeta PK za 2015. godinu, usvojenog 2.4.), Skupština PK, od oktobra 2014. do novebra 2015. nije usvojila nijedan zakon. A onda je, na dva posljednja zasjedanja usvojila još jedan „obavezni“ – Zakon o izvršenju Budžeta PK za 2016. g, te Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o novčanim primanjima zastupnika i članova stalnih tijela Skupštine PK i tri nacrta zakona, čija se procedura usvajanja nastavlja u 2016. godini.  

OGROMNE PAUZE U RADU, SKUPŠTINE PK U 2015. G. I SLABA PRODUKTIVNOST INAČE, REZULTIRALE SU ČINJENICOM DA JE SVAKO POREĐENJE NA ŠTETU AKTUELNE SKUPŠTINE PK. Po broju usvojenih zakona (svega 3, dakle, koji su prošli kompletnu proceduru), ovo je najlošiji rezultat u posljednjih 5 godina – čak 7 puta lošiji od rezultata iz 2013. godine, kao najproduktivnije godine prethodnog mandata Skupštine. Po broju održanih sjednica i na njima realizovanih mjera, u prethodnom mandatu, lošiji su bili jedino rezultati u 2012. godini.

A poređenje sa ostalim kantonalnim skupštinama rezultate Skupštine PK pozicionira ili na samo dno (po broju održanih sjednica) ili tek malo iznad najlošijeg (po broju razmotrenih mjera i usvojenih zakona).    

KASNILO SE SA USVAJANJEM BUDŽETA ZA 2015. GODINU, ČIME JE DOŠLO DO KRŠENJA ZAKONA O BUDŽETIMA U FBiH. ALI JE BUDŽET ZA 2016. USVOJEN NA VRIJEME – PRVI PUT OD 2010. Umjesto do kraja 2014. g, kako propisuje Zakon, Budžet za 2015. je usvojen tek u aprilu 2015. g. 4 mjeseca kasnije, 28. jula, usvojen je rebalans budžeta, što je bilo motivisano činjenicom da  je Budžet bio nerealno proiciran. Budžet za 2016. usvojen je do kraja 2015. godine, što je rok koji propisuje Zakon, ali nije usvojen u redovnoj proceduri i uz javnu raspravu. Treba istaći da je na posljednjoj sjednici u 2015. g, Skupština usvojila i DOB za period 2016-2020.

ZA RAZLIKU OD BUDŽETA, PROGRAM RADA SKUPŠTINE ZA 2016. NIJE USVOJEN DO POČETKA OVE GODINE. S DRUGE STRANE, S PROGRAMOM RADA ZA 2015. BIO JE PROBLEM U SKORO SVAKOM SEGMENTU – VREMENU USVAJANJA, STRUKTURI, REALIZACIJI,...  Program rada Skupštine PK za 2015. godinu, umjesto do kraja 2014, usvojen je tek 18.06.2015. Kuriozitet je da program rada donesen krajem drugog kvartala sadrži i plan za prvi kvartal, te da su u program unesne i neke mjere koje su realizovale prije nego je program uopšte kreiran i usvojen. I konačno, čak i od tako koncipiranog programa, realizovano je tek nešto više od trećine, odnosno svega 35%. Pri tome, najniža realizacija je vezena za najznačajnije tipove mjera. Pa je od 12 planiranih zakona, usvojeno svega 2, a još tri su prihvaćeni u nacrtu i poslati u daljnju proceduru.

PRESUDAN UTICAJ NA LOŠE REZULTATE SKUPŠTINE, NAROČITO U SFERI REALIZACIJE PLANIRANIH OBAVEZA, IMALA JE VLADA. S obzirom da je Vlada predlagač većine mjera koje dolaze na dnevni red Skupštine, ona je svojom nedovoljnom efikasnošću uticala i na nedovoljnu efikasnost Skupštine. To pogotovo dolazi do izražaja zbog činjenice da Skupština relativno brzo realizuje sve što joj dolazi na dnevni red iz Vlade.

NEOČEKIVANI KONTINUIRANI PAD I INTENZITETA RADA I PRODUKTIVNOSTI, KOJI JE USLIJEDIO NAKON IZBORA NOVE VLADE, ZAUSTAVLJEN JE U ČETVRTOM KVARTALU, KADA SU OSTVARENI NAJVEĆI KVARTALNI REZULTATI U OVOJ GODINI, U BROJU RAZMOTRENIH MJERA I REALIZOVANIH ZAKONA. Vlada PK, zahvaljujući, između ostalog, kontinuiranom obaranju intenziteta svog rada, u 2. i 3. kvartalu, postala je izuzetak od pravila u kome su rezultati vlade u „tehničkom mandatu“ znatno lošiji od rezultata novoizabranih vlada. Vlada PK u tehničkom mandatu ne samo da je zasjedala više, nego je i razmatrala više mjera, nego nova Vlada, u 2. i 3. kvartalu. A i jedini realizovani zakon, do četvrtog kvartala, bio je zakon koji je kreirala vlada u „tehničkom mandatu“. U četvrtom kvartalu Vlada je konačno ostvarila bolje rezultate od Vlade PK u „tehničkom mandatu“, na početku godine, razmotrivši 180 mjera i realizovavši 1 zakon u prijedlogu i 3 u nacrtu. 

POREĐENJE SA PRETHODNIM ČETVEROGODIŠNJIM PERIODOM NI PO JEDNOM PARAMETRU NE DAJE NAJBOLJE REZULTATE. Broj održanih sjednica u 2015. godini (36), manji je nego u dvije posljednje godine prethodnog mandata (42 i 49), broj razmotrenih mjera (543) manji je nego u 2014. (661). A broj realizovanih zakona je daleko najlošiji – u odnosu na tek 2 prijedloga i 3 nacrta u 2015. godini, u 2013. je npr. utvrđeno 20 prijedloga i 1 nacrt zakona). Inače, svi realizovani zakoni u 2015. godini, su u Programu rada Vlade za ovu godinu. 

KAO I KOD SKUPŠTINE, SAMO MALO IZRAŽENIJE, BILO JE PROBLEMA U SKORO SVAKOM ASPEKTU PROGRAMA RADA VLADE ZA 2015. GODINU – VREMENU NJEGOVOG DONOŠENJA, SADRŽAJU I REALIZACIJI,... Vlada je utvrdila program svog rada za 2015. 28.05, a isti je potvrđen na sjednici Skupštine od 18.06. Realizacija ukupnih obaveza, prema podacima iz Programa rada(!), je 64% (42 od 54). No, problem je što su ovi podaci nastali tako što je u program rada koji je usvojen na Vladi krajem maja, a u Skupštini sredinom juna, ubačene i mjere koje su u trenutku usvajanja programa rada već bile realizovane, pri čemu su neke od njih bile realizovane u doba kad vlada koja je usvojila ovaj program, nije ni postojala. Čak polovina mjera od onih koje se nalaze u Programu rada a koje su realizovane, zapravo su realizovane prije nego je Program usvojen.  

NAŽALOST, NI PROGRAM RADA ZA 2016. NIJE DONEŠEN NA VRIJEME, ODNOSNO DO KRAJA 2015. G. Vlada je i u 2016. godinu ušla bez usvojenog programa svog rada, nastavljajući s negativnom praksom. No, to, istini za volju, nije specifičnost Vlade PK, nego generalna pojava kod institucija vlasti u BiH, na svim nivoima. 

U CIJELOJ 2015, NIJE ODRŽANA NIJEDNA TEMATSKA SJEDNICA, IAKO JE BILO ZAHTJEVA OD STRANE POSLANIKA I REALNE POTREBE ZA ODRŽAVANJEM. S obzirom na sva događanja koja su zadesila ovaj kanton, a prije svega na elementarne nepogode koje su najdirektnije ugrozile egzistenciju stanovništva, bilo je sasvim očekivano da se održi bar jedna tematska sjednica, što nije učinjeno ni nakon podnesene inicijative od strane poslanika. 

KADA JE U PITANJU IZVRŠENJE BUDŽETA, ZANIMLJIVO JE KAKO VLADA DEFINIŠE PRIORITETE. Prema izvještaju usvojenom od strane Skupštine PK, ukupno izvršenje Ministarstva za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu, za 9 mjeseci  2015. g, bilo je 45%, od godišnjeg nivoa, pri čemu je, recimo, izvršenje za dodjelu granta za poljoprivredu svega 37% a grant za vodoprivredu je realizovan sa svega 27%. Čak je i grant za uređenje poljoprivrednog zemljišta realizovan sa svega 36%, što je, s obzirom na poplave koje su se dogodile u prethodnoj godini, potpuno neprihvatljivo. Ministarstvo privrede koje bi, uz ministarstvo poljoprivrede, trebalo biti okosnica razvoja kantona je imalo izvršenje budžeta, za 9 mjeseci, od 33,3%, pri čemu je izvršenje granta za razvoj poduzetništva i obrta bio svega 20%. S druge strane, stavka plate i naknade za i Skupštinu i Vladu realizovane su u punom iznosu (75% za 9 mjeseci), pri čemu su i jedna i druga cifra, u Budžetu za 2015, značajno uvećane u odnosu na izvršenje Budžeta za 2014.   

VLADA PK NIJE DO KRAJA 2015. UTVRDILA AKCIONI PLAN ZA REALIZACIJU REFORMSKE AGENDE ZA BOSNU I HERECEGOVINU ZA PERIOD 2015.-2018. Od kantona, ovu obavezu su izvršili samo SBK i USK. 

NI OVE GODINE, KAO NI PRETHODNIH, NIJE DOŠLO DO IZMJENE USTAVA PK, IAKO JE TO PROGRAMOM RADA BILO PREDVIĐENO. Ovo pitanje je postavljeno od strane poslanika opozicije, a odgovor upućuje na to da još uvijek nisu usaglašeni stavovi dviju stranaka koje čine vlast (HDZ BiH i SDA). Neophodno je da se omogući građanima da kroz javnu raspravu o spornim  pitanjima iznesu svoje mišljenje.

RJEŠAVANJE NEKIH PROBLEMA OVDAŠNJIH GRAĐANA SU U INGERENCIJI VIŠIH NIVOA VLASTI, NEKI SE PROBLEMI RJEŠAVAJU ZAHVALJUJUĆI NESEBIČNOJ POMOĆI MEĐUNARODNIH ORGANIZACIJA, KAO ŠTO SU UNDP, CRS, USAID I DR (PRED KRAJ GODINE SU, TAKO, ZAHVALJUJUĆI UNDP-U I VLADI VELIKE BRITANIJE, ZAVRŠENI RADOVI NA SANACIJI LJETNJEG NASIPA ZA ZAŠTITU OD POPLAVA UZ RIJEKU SAVU). NO, DOSTA JE I POSLA KOJI BI TREBALE DA (U)RADE LOKALNE KANTONALNE VLASTI. IZMEĐU OSTALOG, VEĆ DUŽE VRIJEME SE ISTIČE NEOPHODNOST DONOŠENJA VAŽNIH STRATEŠKIH DOKUMENATA. Vlada i Skupština trebaju ubrzati i dovršiti započeti proces na donošenju Strategije razvoja PK, te hitno pristupiti izradi Strategije zapošljavanja i Strategije razvoja poljoprivrede, kao i pratećih akcionih planova, kako bi se stvorio povoljan ambijent neophodan za privlačenje investicija i otvaranja novih radnih mjesta i kako bi se unaprijedilo život građana ovog kantona, te zaustavilo iseljavanje stanovnika sa ovog područja, naročito mladih.