20.09.2018

Monitoring vegetativne faze zasada crvene paprike

Monitoring vegetativne faze zasada crvene paprike uslijedio je nakon okončanja pripremnih radnji prvog ciklusa na projektu “Jačanje integralne poljoprivredne proizvodnje za smanjenje nezaposlenosti i supstituciju uvoza u prerađivačkoj industriji”, koje su se ogledale u: potpisivanje Memoranduma o razumjevanju između partnerskih organizacija i institucija zaduženih za implementaciju projektnih aktivnosti; realizacija javnog poziva i izbor korisnika na projektu; potpisivanje tripartitnog Ugovora sa korisnicima ; specijalističke obuke korsnika; javne nabavke usluga i roba za projektne i potrebe korisnika i podjela zasada i sadnje crvene paprike, te podjela drugog repromaterijala.

Svrha monitornga je bila da se praćenjem vegetativne faze zasada crvene paprika dođe do ključnih informacija o stanju i rodnom potencijalu zasada, koje bi u nastavku projekta bile iskorištene za stručne korektivne radnje u nastavku uzgoja, te u organizovanju pripremnih radnji za isporuku uroda prema Savi d.o.o. 

Početkom vegetativne faze u uzgoju se smatrala distribucija 662.500 sadnice visoko kvalitetnog hibrida crvene paprika Kaptur F1 generacije, do parcela korisnika. Prijem sadnog materijala, smještaj na 43 parcele korisnika (12, 5 ha), kao i njegovo adaptiranje na vanjske uslove, praćen je od strane angažovanog projektnog konsultanta- inženjera poljoprivrede Milorada Gajića. Ocjena konsultanta je bila da je isporučeni sadni materijal bio kvalitetan, zdrav i bez virusa i da je time ispunjen osnovni preduslov za  postizanje vrhunskih rezultata  i visok prinos. Angažovani poljoprivredni stručnjak je u narednih 5 mjeseci bio zadužen da prati cijeli tok vegetativne faze crvene paprike i kontinuirano poljoprivrednicima pruža neophodnu konsultantsku podršku. Nadzor nad stanjem  nasada paprike je vršen kroz minimalno 2 obilaska svake parcele u toku jednog mjeseca.

Nakon perioda adaptacije i kaljenja rasada u rasadničkim kontejnerima, sadni materijal je u trećoj semici maja posađen na „stalno mjesto“ u ranije pripremljene i zagrijane lijehe prekrivene crnom malč folijom. Naredni period  u uzgoju crvene paprike je protekao u praćenju ukorjenjivanja sadnica i tretiranjima tečnim hranjivima koja pospješuju ukorjenjivanje biljaka i stvaranje ujednačenog biljnog sklopa.  Tretiranje tečnim hranjivima je vršeno kroz sistem za navodnjavanje instalisanim u svakoj od lijeha. Potrebnu količinu  i recepturu tečnih gnojiva je za svaku parcelu propisao konsultant vodeći računa o fazi rasta biljke, potrebama zemljišta i preporukama dobijenim nakon ranije urađene pedološke analize tla.

Poslije 30 dana od sadnje biljke su se ukorjenile i na svih 43 parcele su sadnice bile u odličnom stanju.

Polovinom juna nasad je zahvatio olujni vjetar koji je uzrokovao štetu posebno na usjevima kod 6 korisnika (Lukic  Darko;Radovanovic Zoran; Radovanovic Ljilja; Zivanovic Dragan;Kutlacic Tomislav i Steviće Snježana). Šteta je uočena i kod drugih korisnika, ali je ona bila u manjem obimu. Steta se ogledala u obaranju i povijanju u jednom smjeru mladih biljaka.

Saniranje štete poljoprivredni proizvođači su uspješo uradili uz nadzor konsultanta, podizanjem oborenih biljaka, prihranom i drugim agrotehnickim mjerama. Agrotehničke mjere na terenu su omogućile da se ponovo ima normalan usjev i uslovi za mogućnost postizanja neumanjenog prinosa.

U junu i julu u fazi stasanje i zametanja plodova, usjeve su pratili veoma loši vremenski uslovi, koje su se ogledale u višednevnim kišama  i temperaturnim inverzijama. U takvom ambijentu biljke su doživljavajle stres, što je donekle remetilo normalan uzgoj. Česte kiše i  velika količina vodenog taloga, uzrokovala je podizanje nivoa podzemnih voda koje su posebno ugrozile nasad na 4 parcele korisnika na kojima je su postojale depresije. Visok nivo podzemnih voda i formiranje zasada na depresivnim parcelama su faktori koji zbog „gušenja korjena“ biljke mogu znatno  uticati na smanjenje prinosa. Na navedene faktore projektno osoblje nije imalo uticaja.

Velika vlažnost zemljista, visoka dnevna temperature, velika vlažnost u atmosferi bili su ključni  parametri za razvoj bolesti kao što su : noćna sovica, repičina pipa, biljna vaš, grinja, trips, kuruzni plamenac, pauk. Pravovremenim tretiranjem insekticidima, insekti su kao vektori prenosa viroznih oboljenja, sa parcela eliminisani. Time je u prvom dijelu vegetativne faze, uz vanredan napor i saradnju konsultanta i poljoprivrednika, postignuto da ni jedna parcela nije bila  zarazena virozom.

Preventivno tretiranje nasada paprika Fuguranom OH protiv bakterioze, bakar je dobro djelovao preventivno, čime se postiglo da su   parcele i biljke dosta zaštićene od bakterioze. Produžetak kišne sezone u kombinaciji sa visokim temperaturama su pogodovali razvoju bakterije.

Bitno je napomenuti da je na području Crnjelova prilikom tretiranja nasada od insekata, morala primjenjivati različite taktikezaštite te mijenjane aktivne meterije uz povećan broj tretiranja. Na tom području su usljed dugogodisnjeg  bavljenja povrtarstvom, patogeni postali imuni, a sa lošim odabirom zaštitnih sredstava u ranijim godinama, oni su se čak širili i opstajali na tim parcelama.

Produžetak kišne sezone u kombinaciji sa visokim temperaturama u avgustu su pogodovali razvoju bakterija pa se u nastavku vegetativnog razvoja biljaka krenulo u dalju zaštitu, zamjenom sa preventivne zastite, kurativnom (korištena su sredstva koja su pojave bolesti držale pod kontrolom).

Nakon obilnih padavina u avgustu je uslijedio period bez padavina, pa čak i sa dugim sušnim periodima. Imajući u vidu da je paprika je toploljubiva kultura koja zahtjeva dosta suncanih dana, sa pravilnom ishranom i navodnjavanjem je dosta ublaženo negativno dejstvo nastalo zbog loše kombinacije vremenskih neprilika.

Ovim je saradnja poljoprivrednika   sa  stručnim konsultantom dostigla svoj maksimum koji je bio najvidljiviji prilikom poređenja stanja biljaka na parcelama korisnika projekta, sa stanjem biljaka paprike na susjednim parcelama. Na mnogim susjednim parcelama  nasad sa paprikama je bio zakržljao, iscrpljen zbog izloženosti bolestima i bez perspektive je da da ikakav rod.

Nasuprot njima na parcelama korisnika projekta, biljke crvene paprike hibrida Kaptur F1 su nakon uspješnog početnog razvoja, zaštite od insekata virusa i bakterioza,  u dosta dobrom stanju ušle u fazu  cvatnje i plodonošenja sa  perspektivom da daju očekivani urod.

Sumiranjem rezultata monitoringa vegetativne faze zasada crvene paprike došlo se do  slijedećih zaključaka o stanju:

Uz stručnu pomoć konsultanta poljoprivrednici pravovremenom i adekvatnom primjenom zaštitnih sredstava uspješno suzbili insekte, te virusna i bakteriozna oboljenja. 

Kod manjeg broja korisnika stanje nasada je i pored primjene svih mjera, nezadovoljavajuće što je rezultat sadnje na neadekvatnim i depresivnim parcelama.

Generalno gledajući, crvena paprika je uprkos nepovoljnim vremenskim uslovima uspješno odgojena i u fazi je cvatnje i plodonošenja.